در گفتارهايی از عليرضا بهشتی، احسان شريعتی و علی معظمی ضرورت قانون  اساسی شهروندمحور نسرين  مختاری عدالت از آن دست مفاهيمی است كه در دوره های مختلف، تعاريف متفاوت و حتی متعارضی بر آن حمل شده است. گاه عدالت شامل گروه خاصي از افراد جامعه می شود و گاه همه افراد. اين مفهوم، ريشه های در هم تنيده ای، هم در تاريخ فلسفه و هم در اديان توحيدي دوانده است. قانون، به ويژه قانون اساسی، شاخصه ای قابل توجه از چگونگی تعريف از عدالت...ادامه مطلب

1-چندسال پیش در یادداشتی تحت عنوان«همه باهم دربرابر همه با من»نوشتید که رهبران جنبش سبز خودشان را همراهان خطاب کردند و از این عام شمول بودن ما قوام بخشی سیستم حاکمیت را توانستیم مشاهده کنیم و همچنین اشاره شد که پیروزی ما در شکست دیگران نیست.آیا این عام شمول بودن با ذات سیاست آن هم در کشوری که برچسب اقتدار گرایی روی خود دارد در تضاد نیست؟ یک وقت شما می­پرسید آیا با ذات سیاست در تضاد است می­گویم خیر در تضاد نیست، اما...ادامه مطلب

«مردم همیشه در صحنه» را فقط برای تأیید می‌خواهیم انتخابات غیرحزبی چه آسیبی به ساختار سیاسی ما زده است؟ آیا آنچه این روزها تحت عنوان انتصابات فامیلی شاهدیم ناشی از فرایند انتخابات فردمحور نیست که مسئولیتی در قبال جامعه و رأی دهندگان برای خود قائل نیست؟ آیا یکی از دلایل انحلال حزب جمهوری اسلامی این نبود که اصولا و اساسا اعضای این حزب برخلاف بنیان گذارانش مانند شهید بهشتی اعتقاد و درک درستی از لزوم کار حزبی نداشتند...ادامه مطلب

*یکی از مؤلفه‌های نظام جمهوری اسلامی همان‌طور که از نامش برمی‌آید، اصل جمهوریت است که با تسامح، بیشترین نماد و نمودش در امر انتخابات دیده می‌شود. آیا جمهوری اسلامی بدون جمهوریت قابل تصور است؟   جمهوریت نشانه منشاء اقتدار و بلکه مشروعیت نظام جمهوری اسلامی است. اصرار مسئولان نظام بر این که حتی اگر با نظام و بلکه حتی رهبری موافق نیستید در انتخابات شرکت کنید علتی جز این نمی‌تواند داشته باشد. این که مشروعیت را از...ادامه مطلب

انقلاب ايران با حجم عظيمي از اعتماد عمومی به سرانجام نشست، اما در همان سال‌هاي نخست، تغيير روندهايی باعث فرونشستن تدريجی آن شد. اگرچه عمده اين تغيير روندها مورد تاييد صدای غالب بود، اما با وعده‌های پيش از انقلاب سنخيت نداشت. در ميان رهبران انقلاب، درباره ثمره اين خلف وعده‌ها چه فكر ميكردند؟ مقدمتا عرض کنم که یکی از موانع بزرگ در درس‌آموزی از گذشته، خوانش کردارها و گفتارها بدون توجه کافی به زمینه‌ها و بافتارهاست....ادامه مطلب

در مطالعه جامعه شــناختی هنر دو نگاه به هنرمند وجود دارد هنرمندی که تنها در حوزه هنر خود همه فن حریف میشــود و سال ها در رشته خود مراتب عالی را طی میکند و در سوی دیگر هنرمندی قرار دارد که خود را در متن جریانی عمومی قرار داده و دست به کنش سیاسی، دینی، و اجتماعی میزند. چنین هنرمندی به سبب آنکه اساسا خود را در وضعیتی دوگانه مییابد، از سوی گروهی خائن و از سوی گروهی دیگر »صدای مردم« نامیده میشود. شــجریان با ورود به این عرصه...ادامه مطلب

اتفاقات دی ماه 96 و آبان‌ماه 98 نه تنها به نظام سیاسی در ایران بلکه حتی به نیروهای سیاسی و مدنی  با خط‌مشی‌های متفاوت  شوک جدی وارد آورد و ضرورت توجه به مسئله عدالت را بیش از گذشته گوشزد کرد. با توجه به این مهم: –   در صورتی که با این گزاره موافقید که “گفتمان عدالت‌طلب از اواسط دهه هفتاد و با شروع جنبش اصلاحات تضعیف شد” به نظر شما علت چه بود؟ چرا بسیاری از نیروها و شخصیت‌های چپ‌ و عدالت خواه از اواسط دهه 1370...ادامه مطلب

دعوت به “اصلاحات ساختاری” به تدریج ادبیات رایج در میان فعالان سیاسی ، اجتماعی و مدنی شده است. به نظر می‌رسد گاهی این عبارت بدون توجه به مفهوم واقعی و الزامات اصلاحات ساختاری  به کار برده می‌شود. در این میزگرد با حضور دکتر علیرضا بهشتی، دکتر علی دینی ترکمانی و دکتر سعید مدنی تلاش می‌شود مفهوم و الزامات “ساختار” و “اصلاح ساختار” مورد بررسی و واکاوی قرار گیرد.  بخش دوم این میزگرد را در ادامه می‌خوانید. سعید...ادامه مطلب

میزگردی با حضور  علیرضا بهشتی، علی دینی ترکمانی و سعید مدنی سعید مدنی: اجازه دهید مقدمتا بحث را با اشاره به این نکته شروع کنیم که در اظهارنظرها نسبت به مسائل ایران عموماً به  ساختاری بودن مشکلات اشاره می‌شود و قائلین به این نظر، راه‌حل برون‌رفت از بحران‌های موجود را اصلاح ساختار عنوان می‌کنند؛ اما در بین کسانی که چنین توصیه‌ای را مطرح می‌کنند دیدگاه‌های متنوعی وجود دارد و بعضاً این‌طور استنباط می‌شود که ساختار...ادامه مطلب

میهن دوستى(patriotism) یک حس غریزى در عموم انسان هاست که در هر دوره تاریخ و هر محدوده جغرافیایی وجود داشته و تنها مختص ایران نیست؛ اما قطعاً از زمان تا زمان دیگر یا موقعیت‌های جغرافیایی مختلف شباهت ­ها و تفاوت­ هایی دارد. میهن دوستی ایرانیان در سده‌های اخیر با سایر کشورها چه شباهت ها و وجوه افتراقی داشته است؟ در آموزش ­های رسمی ما، همواره ایران و ایرانی متفاوت از جهان پیرامونی تعریف شده است. این آموزه چقدر با واقعیت‌ها...ادامه مطلب

سید علیرضا حسینی بهشتی دستاوردها و نقایص کشورداری معمولا نشأت‌گرفته از سیاست‌های بهنگام یا نابهنگام مسئولان است؛ سیاست‌هایی که می‌تواند در بزنگاه‌های خاص کشور و مردم را از حیث توسعه سیاسی و اقتصادی در جایگاه ویژه‌ای قرار دهد یا بحرانی لاینحل ایجاد کند. پس از گذشت چهاردهه از انقلاب اسلامی شکل سیاست‌ورزی مسئولان را مبتنی بر کدام یک از حالات مذکور می‌دانید؟ بهشتی : نخستين و بديهي‌ترين انتظار مردم از مسئولان...ادامه مطلب

تهران- ایرنا- سید علیرضا بهشتی استاد علوم سیاسی دانشگاه تربیت مدرس معتقداست: مهم‌ترین مسئله‌ توسعه انسانی این است که انسان در کانون آن قرار می‌گیرد. انسان، هدف توسعه قرار می‌گیرد، نه ابزار توسعه. این مهم‌ترین تحولی است که شکل می‌گیرد. همه چیز برای توسعه انسان است، برای رشد انسان است. در بخش‌های اول، دوم و سوم گفت‌وگوی ایرنا با حسینی‌بهشتی به مباحث مختلفی درباره عدالت پرداخت شد.  بهشتی وجود فضای باز و تضارب آرا...ادامه مطلب

تهران-ایرنا- سید علیرضا حسینی استاد علوم سیاسی دانشگاه تربیت مدرس می گوید: باید واقع‌بین باشیم اما واقع‌گرا نه! در نظام کنونی جهان واقع‌گرایی به معنای تسلیم شدن به وضع موجود است و باید به دنبال نوعی آرمانگرایی واقع‌بینانه باشیم. در بخش نخست و دوم مصاحبه ایرنا با عضو هیأت علمی علوم سیاسی دانشگاه تربیت مدرس راجع به عدالت صحبت‌های مطرح شد. بهشتی با تاکید بر اینکه می‌توانیم به دنبال نسخه‌هایی از عدالت‌خواهی باشیم...ادامه مطلب

تهران-ایرنا- عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس می گوید: گاهی برخی عدالت خواهی‌ها، ضد عدالت و غیر عادلانه است. مثلا افشاگری‌ها درباره این یا آن، از کجا آورده‌ای درباره این یا آن از این جمله است. اولین قدم درباره عدالت، انصاف است. در بخش اول مصاحبه ایرنا با ‌بهشتی ، در باره عدالت گفت وگو شد و وی تاکید کرد لازمه شکل‌گیری درک و دریافت درست از عدالت، فضای باز و گفت وگو در حوزه عمومی است و از این منظر آزادی مقدم بر عدالت...ادامه مطلب

تهران- ایرنا- عضو هیأت علمی علوم سیاسی دانشگاه تربیت مدرس می گوید: برای اینکه به نظریه مشخصی از عدالت برسیم که مبنای عمل قرار بگیرد نیاز به فضای آزادی است که درباره عدالت گفت‌وگو شود. از این منظر آزادی بر عدالت مقدم است هر چند ما ناچار به انتخاب بین آزادی یا عدالت نیستیم. یکی از مباحث مهمی که در علوم سیاسی مطرح شده است دوگانه آزادی و عدالت است. بسیاری از مکاتب سیاسی بر اساس نظر و پیشنهاد خود درباره این دو مفهوم به وجود...ادامه مطلب

مهم ترین و برجسته ترین ویژگی های تربیتی شهید بهشتی چه بود؟ زندگی شهید بهشتی آئینه تمام نمای تعبیر بلندی است که از مفهوم انسان دارد و آن این که انسان موجودی است در حال شدن، که همواره در معرض انتخاب گری بر سر دوراهی ها و چندراهه هاست، و این که هر انتخاب او مسئولیتی برای او به وجود می آورد. بهشتی در طول حیات به نسبت کوتاه خود (۵۳ سال) هیچگاه از خودسازی دست نکشید. چه از طریق گفتگوی انتقادی با دیگران و چه از طریق انتقاد از...ادامه مطلب

علیرضا بهشتی، فرزند آیت­الله شهید دکتر بهشتی یکی از مهمترین بنیان­گذاران جمهوری اسلامی و به ویژه قانون اساسی برآمده از انقلاب، هیچ تجربه حکومتی و دولتی ندارد. دستش در کار اداره کشور نبوده، اما در برخی مواقع آن قدری به مراکز اصلی نزدیک بوده و از ابتدای انقلاب ناظری با اطلاع از اوضاع و احوال بوده که در موقعیتی کم­نظیر برای داوری است. پیش از همه اینها اما او استاد برجسته فلسفه سیاسی دانشگاه تربیت مدرس است. او دموکراسی­خواهی...ادامه مطلب

آرمان- احسان انصاری: «رابطه جریان‌های سیاسی با مردم کم شده است». «نوع زندگی مسئولان سبب شده که درک مناسبی از مشکلات مردم نداشته باشند». «یک حزب سیاسی بهتر از یک باند مافیایی است». «مسئولان در درک تحولات اجتماعی و سیاسی و تصمیم‌گیری مناسب درباره آنها از مردم عقب‌تر هستند». این جملات کلید واژه‌های مهم گفت وگوی «آرمان» با دکتر علیرضا بهشتی استاد علوم سیاسی دانشگاه تربیت مدرس تهران و  فرزند شهید آیت‌ا… بهشتی است....ادامه مطلب

به استناد تاریخ انقلاب و راویان آن، فرجام عمر خدمات قضائی شیخ صادق خلخالی در دادگاه های انقلاب و مبارزه با مواد مخدر به اعمال فشار و نظارت شدید شهید آیت الله دکتر بهشتی به عنوان یک عنصر معتدل در میان مبارزین برجسته نهضت، بستگی داشت. به همین خاطر، برای واکاوی ارتباط میان این دو شاگرد ارشد مکتب امام، به سراغ خلف آزاده ایشان، دکتر سید علیرضا حسینی بهشتی رفتیم. او که چندی است با آگاهی از نیاز بیش از پیش جامعه ما با اندیشه...ادامه مطلب

  پدرش معمار انقلاب و از چهره‌های تاثيرگذار نظام بود كه در انفجار حزب جمهوری اسلامی به شهادت رسيد. با وجود آقازاده بودن و برخلاف شرايطی كه امروز برخی آقازاده‌ها دارند، هيچگاه از موقعيت خود سوءاستفاده نكرد و جز در مقطعی كوتاه به صورت پررنگ وارد عرصه سياسی نشد و در خانه‌موزه شهيد بهشتی مشغول كار فرهنگی است. برای خبرنگاران انتظار برای آغاز مصاحبه و حضور مصاحبه شونده امری طبيعی است اما عليرضا بهشتی از معدود سياسيون...ادامه مطلب

نام خانوادگی شان با ریشه های انقلاب اسلامی پیوندی ناگسستنی دارد. فرزندان بزرگ‎مردی هستند که بی تردید یکی از ستون های انقلاب اسلامی بود. از وی خطابه ها و جملات فراوانی به یادگار مانده که بیانگر افکار و عقاید استوارش است ولی بیش از همه با تعبیری در یاد مردم زنده است که بر آزادمردی تاکید دارد: بهشت را به بها می دهند نه بهانه. شهید بهشتی، گام های بلند و بزرگی را برای تشکیل و تداوم انقلاب اسلامی برداشت و تمام‌قد پشت آرمان...ادامه مطلب

در روز دوازدهم فروردین‌ماه سال 1358 رفراندوم حکومت جمهوری اسلامی برگزار شد. به نظر شما در آن زمان، یعنی پنجاه روز پس از پیروزی انقلاب درک درستی از ماهیت حکومت تازه وجود داشت یا نیاز بود مبانی حکومت جمهوری اسلامی بیشتر برای مردم تئوریزه و شرح داده شود؟ اگر منظورتان توده‌ مردم باشد، واقعیت این است که دانسته های آنها در این زمینه به آنچه طی دو سال در سخنرانی ها و مصاحبه های امام خمینی و دیگر چهره های نهضت اسلامی شنیده...ادامه مطلب

سيدعلي ميرفتاح : هر كس تاريخ انقلاب اسلامي را در ذهن يا در كتاب‌ها يا در مستندات مرور كند شهيد دكتر بهشتي را شخصيتي موثر، متنفذ، آينده‌نگر، اهل تدبير و برنامه، آشنا به زمان و در عرصه‌هاي تقنيني و قضايي شخصيتي محوري مي‌يابد. يك دليل اينكه تروريست‌ها به سراغ او رفتند و دفتر حزب جمهوري اسلامي را منفجر كردند همين بود كه متوجه ارزش و اهميت او در مديريت انقلاب و همراهي‌اش با امام بودند و مي‌دانستند كه كشتن او ضربه سنگيني...ادامه مطلب

تحمیل زندگی‌های قالبی به انسان‌ها اجازه تبلور انسانیت‌شان را نمی‌دهد مهسا  رمضانی اغلب از شهید آیت‌الله بهشتی با عنوان «فقیهی سیاستمدار» یاد می شود این در حالی است که وجوه فلسفی اندیشه های او، کم از جایگاه سیاسی او ندارد و او پیوسته می‌کوشید تا با افکار و آثار خود در خصوص دغدغه های «انسان امروز» روشنگری کند؛ «انسان، آزادی و جایگاه آن در جامعه» از جمله موضوعاتی است که بسیار محل تأمل آیت الله بهشتی بود.  در...ادامه مطلب

آرمان- احسان انصاري: موانع مهم آزادي سياسي در ايران چيست؟ چرا اغلب كانديداهاي رياست‌جمهوري در مبارزات انتخاباتي از شعار آزادي سياسي استفاده مي‌كنند اما در عمل موفق نمي‌شوند سياست‌هاي خود را در اين زمينه اجرا كنند؟آيا موانع آزادي سياسي را بايد در جامعه مدني جستجو كرد يا در ساختار قدرت؟ براي پاسخ به اين سوالات با دكتر عليرضا بهشتي فرزند شهيد بهشتي و استاد برجسته علوم سياسي دانشگاه تربيت مدرس گفت‌وگو كرديم. دكتر...ادامه مطلب

اگر در يك نظام سياسي، ميزان مداخله حكومت در اجزاي مختلف زندگي اشخاص زياد باشد و در زندگي افراد آن جامعه تاثيرگذار باشد، اين احساس در شهروندان هم به وجود مي آيد كه همه چيز سياسي است. در چنين نظامي شهروندان سياست را در تمامي اتفاق ها مي بينند؛ از كسب و كار ساده تا يك مساله علمي يا حتي هنري را از دريچه سياست نگاه مي كنند و نسبت به آن واكنش نشان مي دهند. مداخله بيش از اندازه حكومت در زندگي شهروندان، اتفاقي است كه حتي در آيات...ادامه مطلب

اهداف انقلاب اسلامی ایران در نگاه شهید آیت‌الله بهشتی دکتر علیرضا بهشتی استاد علوم سیاسی دانشگاه تربیت مدرس بسیاری «انقلاب» و «اصلاح» را یک دوگانه می‌‌بینند در حالی که به نظر می‌رسد این دو در امتداد یکدیگرند؛ به این معنا که برخی نظام‌های سیاسی راه اصلاح را باز می‌گذارند، بنابراین ضرورتی برای انقلاب به وجود نمی‌آید ولی گاه برخی از نظام‌ها راه اصلاح را چنان مسدود می‌کنند که چاره‌ای جز انقلاب باقی نمی‌ماند؛...ادامه مطلب

بررسی نقد متقابل روشنفکران و جامعه در گفت‌وگو با علیرضا بهشتی مهسا جزينی رابطه‌ای که از همان ابتدا مخدوش شکل گرفته است؛ مردم و روشنفکران. مقصر کیست؟ روشنفکران به سلیقه نازل مردم و رفتار توده‌وارشان ایراد می‌گیرند و مردم از برج‌عاج‌نشینی روشنفکر گلایه‌مندند. هیچ‌وقت هم هیچ‌کدام حرف هم را نمی‌فهمند. صحبت‌های جنجال‌برانگیز دکتر اباذری در دانشگاه تهران، در نقد پدیده پاشایی را برخی درهمین‌راستا، مصداق توهین...ادامه مطلب

پدر به روایت پسران دنبال اسطوره‌سازی از بهشتی نیستیم مهسا جزینی «یکی از پاها رفته بود. امعاء و احشاء پاره شده بود که شکم را دوخته بودند. یک دست قطع شده بود و به یک پوست وصل بود…» اینها را محمدرضا بهشتی می‌گوید. گویا تنها فرد خانواده که برای دیدن پیکر پدر به پزشکی قانونی می‌رود. روز واقعه، محمدرضا 23ساله بوده و علیرضا 19ساله. ابتدای گفت‌وگو وقتی می‌خواهم درباره هفتم‌تیرماه 60 بگویند و اینکه خبر انفجار و شهادت پدر...ادامه مطلب

بحث ولايت فقيه امام دست‌كم براي خواص و اهل فن امري ناشناخته نيست و در همان سال‌هاي پيش از پيروزي انقلاب در ايران تكثير شده و بحث‌بر‌انگيز نيز بوده است. اما همچنين در آن زمان اين ديدگاه، يك نظريه پخته و كاملي نيز نيست، به همين خاطر از نظر من خود تحولات سياسي در تفسير و تبيين آن موثر بوده است. به همين دليل است كه فكر مي‌كنم وقتي امام در پيش‌نويس قانون اساسي ولايت فقيه را در نظر نمي‌گيرد، به اين دليل است كه فكر مي‌كرده...ادامه مطلب

گفت‌وگو با دکتر علیرضا بهشتی به مناسبت سالروز شهادت مرد مظلوم انقلاب در نگاه شهید آیت‌الله بهشتی، کرامت انسان در سایه «آزادی» و «آگاهی» محقق می‌شود مهسا رمضانی 7 تیر ماه در تقویم ما، با شهادت روحانی‌ای گره خورده‌است که تاریخ انقلاب ایران از حضور و تلاش‌های سترگش به خود می‌بالد. حضور پر اثر آیت‌الله شهید دکتر سید محمد حسینی بهشتی، تنها محدود به قبل از پیروزی انقلاب نیست، ایشان با تصدی نهادهای کلیدی و تلاش برای...ادامه مطلب

من عمل صالحا من ذکر او انثی فلنحیینه حیوه طیبه و لنجزینهم اجرهم باحسن ماکانوا یعملون (نحل: 97) در ایام میلاد پیامبر رحمت(ص)، آنچه بیش ‌از هرچیز دیگر یادآور نام اوست، راهی است که برای زندگی سعادتمندانه به بشریت عرضه کرد. او راهنماست؛ راهنمایی در امتداد راهنمایان دیگری که بنا بر قاعده لطف، از سوی خدای مهربان آمده‌اند. او پایان‌بخش سلسله فرستادگان است، تا زین‌پس انسان‌ها به مدد تعالیم او و یاری خرد خویش، راه را از چاه...ادامه مطلب

عکس: حجت‌ سپهوند آرمان – مطهره شفیعی: فرهنگ ایرانی متاثر از چیست؟ رفتار دولتمردان تا چه اندازه بر شکل‌گیری فرهنگ جامعه تاثیر دارد؟ اینها سوالاتی بود که از علیرضا بهشتی پرسیده شد. او معتقد است فراهم شدن فضای گفت‌وگو در جامعه بسیاری از مشکلات را حل خواهد کرد و تاکید داشت که فرهنگ نقد باید در ایران حاکم شود بدین معنا که مسیر به سمتی نرود که فضای گفت‌وگو به‌خاطر نقدی بسته شود. او دولت را در ترویج گفتمان گفت‌وگو تنها...ادامه مطلب

  -شکاف عمیق دولت ملت با چه متغیر هایی شروع شد یکی از بزنگاه های تاریخی که چالش بین دولت و ملت در تاریخ سیاسی ایران آشکار شد، در جریان جنگ‌های ایران و روس است که به شکلی نمادین مطرح شد؛ شکاف و تضاد ناشی از مشاهده دستاوردهای عصر مدرن در تسلیحات نظامی و حضور مستمر و مقتدرانه در عرصه مناسبات جهانی از یک سو و عقب‌ماندگی و شکست های پیاپی ایرانیان از سوی دیگر؛ متغیرهای مهمی که نسبت ایران با دیگر کشورهای توسعه یافته یا در...ادامه مطلب

تهران-ایرنا- سید علیرضا بهشتی می گوید : برای اینکه تغییر پایداری به وجود بیاید باید در جامعه مدنی نگاه به بالا برداشته شود و پیوندهای افقی گسترش پیدا کند. در تغییرات دو عامل ساختار و رفتار از یکدیگر جدا نیستند و برای تغییر باید به هر دو توجه کرد. در بخش‌های اول، دوم، سوم و چهارم گفت‌وگوی تفصیلی ایرنا با حسینی‌بهشتی، به ابعاد مختلف بحث عدالت و عدالت‌خواهی پرداخته شد. بهشتی تاکید کرد تزاحمی میان عدالت و آزادی نیست...ادامه مطلب